Theo quan niệm của người Việt, ông Công ông Táo là hai vị thần cai quản bếp núc, tiền tài, phúc lộc trong gia đình. Vào ngày 23 tháng Chạp, ông Công ông Táo sẽ lên thiên đình báo cáo những công việc trong năm của gia đình cho Ngọc Hoàng Thượng đế. Vì vậy, chuẩn bị mâm cỗ cúng ông Công ông Táo là một trong những nghi lễ quan trọng trong Tết Nguyên Đán.
1 Lễ vật truyền thống trong mâm cúng ông Công ông Táo
Trong nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt, lễ cúng ông Công ông Táo không chỉ là một nghi thức tâm linh mà còn là dịp để người dân thể hiện lòng thành kính và sự trân trọng đối với các vị thần cai quản đất đai và bếp núc. Mỗi gia đình sẽ chuẩn bị mâm cỗ cúng ông Công ông Táo vào ngày 23 Tết với những lễ vật đặc trưng, phong phú và đa dạng tùy theo điều kiện của mỗi gia đình.
Mỗi dịp 23 Tết, nhà nhà đều chuẩn bị mâm cỗ cúng ông Công ông Táo. Ảnh: VnExpress
Đối với những gia đình theo đạo Phật hoặc ưa chuộng sự thanh tịnh, mâm cỗ cúng ông Công ông Táo thường được cúng với các món như:
– Canh thập cẩm rau củ
– Nem rau củ
– Đậu phụ sốt nấm cay Tứ Xuyên
– Giò chay
– Chả chay
– Cháo nấm
– Xôi
– Chè
– Nộm
– Rau củ xào thập cẩm.
Sự đơn giản nhưng đầy đủ và tinh tế trong từng món ăn thể hiện tấm lòng thành của gia chủ.
Trong khi đó, với những gia đình lựa chọn cúng mặn, mâm cỗ lại trở nên phong phú hơn với:
– Gà luộc hoặc thịt luộc
– Canh
– Các món xào
– Giò
– Cá chép
– Lọ hoa,
– Ấm trà sen
– Rượu
– Xôi gấc
– Trái cây
– Trầu cau
– Giấy tiền vàng mã
Những mâm cỗ cúng ông Công ông Táo đều được chuẩn bị tươm tất. Ảnh: VietNamNet
Đặc biệt, trong khi chuẩn bị lễ vật xếp vào mâm cỗ cúng ông Công ông Táo, người ta thường chuẩn bị một chiếc lọng màu đỏ có diềm vàng, một bàn lễ trải vải đỏ và một miếng vải đỏ dưới đất như thảm đỏ để đưa tiễn Thần Táo Quân.
Qua đó, mâm cúng ông Công ông Táo không chỉ là biểu hiện của niềm tin tâm linh mà còn là cách thức để mỗi gia đình thể hiện lòng biết ơn và mong muốn một năm mới an lành, thịnh vượng.
Mâm cỗ dùng đễ cầu xin bình an, may mắn và điều lành. Ảnh: VietNamNet
2 Ý nghĩa của từng lễ vật trong mâm cúng ông Công ông Táo
Mâm cúng ông Công ông Táo truyền thống thường bao gồm các lễ vật sau và ý nghĩa của chúng:
– Đĩa gạo, đĩa muối: Gạo và muối là những thực phẩm cơ bản trong bữa ăn hàng ngày, tượng trưng cho sự no đủ, ấm no của gia đình.
– Gà luộc, thịt luộc, đĩa giò, đĩa thịt xào rau củ, xôi, bát canh: Tất cả đều mang ý nghĩ xin ơn trên ban cho gia đình sự sung túc, may mắn.
– Hoa quả: Hoa quả tượng trưng cho sự cầu mong những điều tươi đẹp đến với gia chủ trong một năm tiếp theo. Hoa quả thường được chọn là những loại hoa quả có màu sắc rực rỡ.
– Trầu cau, rượu, trà: Trầu cau, rượu, trà là những lễ vật không thể thiếu trong mâm cúng của người Việt.
– Giấy tiền, vàng mã: Giấy tiền, vàng mã là những vật phẩm dùng để đốt cho ông Công ông Táo mang về thiên đình.
Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo có thể được sắp xếp theo nhiều cách khác nhau, tùy theo phong tục tập quán của từng vùng miền. Tuy nhiên, các lễ vật trên thường là những lễ vật không thể thiếu trong ngày đưa ông Táo về trời.
Mỗi lễ vật trong mâm cỗ đều mang ý nghĩa khác nhau. Ảnh: Báo Thanh niên
3 Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo theo từng miền
Mỗi miền nước ta có cách chuẩn bị mâm cỗ riêng biệt, thể hiện nét đặc trưng văn hóa và ẩm thực của từng vùng.
3.1 Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo ở miền Bắc
Đây là mâm cỗ cầu kỳ và truyền thống nhất trong cả ba miền, thường bao gồm:
– 1 con gà luộc buộc chéo cánh
– 1 đĩa giò lợn
– 1 đĩa thịt lợn luộc
– 1 đĩa rau xào thập cẩm
– 1 cái bánh chưng hoặc xôi vò
– 1 đĩa chè
– 1 bát canh măng hầm chân giò lợn
– 1 lọ hoa cúc –
– 1 bình trà sen
– 1 chai rượu nếp
– 1 quả cau, lá trầu.
– 1 đĩa trái cây.
– 1 đĩa muối, 1 đĩa gạo.
– 1 lọ hoa đào
Mâm cỗ miền Bắc có thêm lọ đào. Ảnh: Báo Dân Trí
3.2 Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo ở miền Trung
Mâm cỗ ở miền Trung là sự pha trộn giữa hai miền Bắc và Nam. Ngoài những món như cơm, canh, gà luộc, thịt luộc, nem rán, mâm cỗ miền Trung thường có cá ngừ hoặc cá thu, vố là đặc trưng của vùng biển miền Trung.
Mâm cúng miền Trung có thêm cá ngừ. Ảnh: KingSport
3.3 Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo ở miền Nam
Một mâm cỗ cúng ông Công ông Táo của miền Nam dù đơn giản những cũng phải có gà luộc hoặc quay, thịt heo luộc, giò heo, rau xào, củ kiệu, xôi gấc, củ cải muối, trái cây, canh mọc, trầu cau, trà và rượu. Đặc biệt, mâm cỗ ở miền Nam thường có thêm một số món đặc trưng như đậu phộng, kẹo vừng đen.
Mỗi mâm cỗ cúng ông Công ông Táo ở mỗi miền không chỉ phản ánh sự khác biệt văn hóa và ẩm thực mà còn thể hiện lòng biết ơn và tôn kính của người dân đối với các vị thần, mong muốn một năm mới an lành và thịnh vượng.
Dù là ở đâu thì mâm cỗ cúng ông Công ông Táo luôn được chuẩn bị kỹ lưỡng. Ảnh: 2Sao
4 Một số lưu ý khi cúng ông Công ông Táo
Trong văn hóa truyền thống của người Việt, lễ cúng ông Công ông Táo được coi là một nghi thức quan trọng, diễn ra vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm, với ý nghĩa tiễn các vị thần này lên thiên đình báo cáo những việc lành dữ của gia chủ. Do đó, gia đình cần phải lưu ý một số điều sau để tránh phạm đến các vị thần lịnh:
– Việc chọn ngày, giờ cúng hợp phong thủy được tin là sẽ mang lại may mắn, tài lộc và bình an cho gia đình trong suốt năm mới.
– Chuẩn bị mâm cơm cúng ông Công ông Táo cần sự chu đáo và tôn nghiêm.
– Gia chủ nên lên thực đơn và chuẩn bị nguyên liệu từ trước để tránh những bất tiện và đảm bảo mâm cỗ được chuẩn bị một cách tươm tất. Trong đó, đặt mua một số món cơ bản như xôi, gà luộc từ các cửa hàng uy tín cũng là một cách hiệu quả để tiết kiệm thời gian.
– Nên hoàn thành lễ cúng trước 12 giờ trưa ngày 23 tháng Chạp
– Nên đặt mâm cúng ở bàn thờ gia tiên hoặc bàn thờ Táo Quân riêng
– Trang phục của gia chủ cần chỉnh tề và sạch sẽ, giọng đọc văn khấn phải to và rõ ràng.
– Khi thả cá chép cần chú ý không thả cùng túi ni lông và không nên thả từ trên cao xuống.
– Cần tránh cầu xin tiền tài một cách thô thiển, thay vào đó hãy xin những điều tốt lành và an lành cho gia đình.
Xem thêm: 15+ món ăn ngày Tết Cổ truyền không thể thiếu trong mâm cỗ đầu năm
Trên đây là những lễ vật trong mâm cỗ cúng ông Công ông Táo vào mỗi dịp 23 Tết. Việc chuẩn bị thành tâm và kỹ lưỡng sẽ giúp nghi lễ diễn ra trang nghiêm. Hãy cùng Blogdulich.edu.vn theo dõi thêm nhiều bí quyết chuẩn bị cho ngày Tết Nguyên đán trên trang Cẩm nang du lịch nhé.
