Cà xỉu là một loại hải sản sinh sống ở vùng biển nước lợ thuộc địa phận Hà Tiên – Kiên Giang với ngoại hình khá kỳ lạ. Dù vẻ ngoài không bắt mắt nhưng qua nhiều cách chế biến của người dân bản địa, cà xỉu trở thành món ăn ngon có một không hai nhất định phải nếm thử khi đi du lịch Kiên Giang.
Nhờ vị trí địa lý thuận lợi khi vừa nằm trong vùng biên giới vừa giáp biển nên nền ẩm thực Kiên Giang rất phong phú, đặc biệt các loại động vật biển nơi đây luôn là niềm tự hào của người bản địa. Trong đó phải kể đến cà xỉu, một đặc sản Kiên Giang khiến bao người tò mò ngay từ tên gọi.
1 Giới thiệu vài nét về cà xỉu
Tuy không phải là loại hải sản sang trọng và đắt đỏ nhưng cà xỉu lại là động vật biển độc nhất vô nhị của tỉnh Kiên Giang. Thoạt nhìn, vẻ ngoài của cà xỉu không mấy bắt mắt, mặc dù cũng có lớp vỏ hai mảnh tương tự như con chem chép nhưng chiếc râu dài ngoằng khó hiểu của chúng lại khiến nhiều người có phần e dè, không dám đụng đũa. Loại hải sản này sinh sống tập trung tại các vùng nước lợ, sông ngòi, cửa biển và xuất hiện nhiều nhất là ở đầm Đông Hồ, thành phố Hà Tiên. Cùng giống như sò, cà xỉu sống chủ yếu bên dưới tầng nước bùn nên chúng có chiếc râu dài dùng để cắm xuống đất tìm kiếm thức ăn.
Theo lời bà con địa phương, mùa cà xỉu rộ lên nhiều nhất là từ khoảng tháng 6 tới tháng 8 hằng năm. Người dân Kiên Giang cứ đến thời điểm này lại tất bật đi bắt cà xỉu về để chế biến thành nhiều món ngon. Thịt cà xỉu có độ dai, giòn sần sật, trong đó chiếc râu lại vô cùng bổ dưỡng nên được rất nhiều người ưa thích. Cùng với nấm tràm Kiên Giang, cà xỉu là một trong những món đặc sản trứ danh mà người bản địa vẫn thường giới thiệu đến khách thập phương.
Xem thêm: Rượu sim Kiên Giang, thức quà quý giá đến từ đảo ngọc
Cà xỉu là loài động vật biển sinh sống ở vùng nước lợ, có hình dáng giống như con chem chép với chiếc râu dài
Mặc dù vẻ ngoài không mấy bắt mắt, cà xỉu lại là một trong những món đặc sản thơm ngon và bổ dưỡng rất được người dân địa phương ưa chuộng
2 Những món ngon từ đặc sản cà xỉu Kiên Giang
2.1 Mắm cà xỉu
Mắm cà xỉu là đặc sản làm nên thương hiệu của vùng đất Kiên Giang, chất chứa mùi vị đậm đà hòa quyện giữa đất và biển ở xứ Hà Tiên. Loại mắm này tuy vẫn còn khá lạ lẫm với nhiều thực khách thập phương nhưng nó lại gắn bó mật thiết với đời sống của người dân nơi đây qua biết bao thế hệ. Sau khi sơ chế sạch sẽ và phơi nắng cho ráo nước, người dân địa phương thường lấy hũ để đựng mắm, cứ xếp 1 lớp cà xỉu xong thì lại rắc thêm 1 lớp muối lên trên.
Tùy theo sở thích và khẩu vị của từng người mà có thể dùng nước muối hoặc muối hạt để làm mắm cà xỉu và bỏ thêm ít đường cho nhanh chua hơn. Nghe đơn giản là thế nhưng đây lại là công đoạn đòi hỏi người làm phải giàu kinh nghiệm và thật sự khéo léo. Mắm cà xỉu có đạt yêu cầu và chất lượng hay không đều phụ thuộc vào cách muối, nếu muối mặn quá thì cà xỉu sẽ bị đen, không đẹp mắt.
Cà xỉu được phơi cho ráo nước trước khi đem làm mắm
Mắm cà xỉu có hương vị đậm đà, vừa miệng khiến nhiều người mê mẩn
2.2 Cà xỉu xào
Cà xỉu sau khi ủ muối lâu ngày sẽ làm thành mắm, thế nhưng người dân Kiên Giang cũng thường dùng cà xỉu muối trong khoảng thời gian ngắn chừng vài tiếng đồng hồ để chế biến thành món cà xỉu xào. Vì nếu muối buổi sáng và chế biến ngay trong buổi chiều sẽ giữ được hương vị tươi ngon của cà xỉu do vị mặn còn chưa thấm hết vào phần thịt. Người nấu trước tiên sẽ phi thơm tỏi rồi cho cà xỉu muối vào xào, đảo thật đều tay để gia vị thấm đều và nêm thêm một chút tiêu, đường đến khi vừa miệng.
Lúc thưởng thức cà xỉu xào, bạn chỉ cần tách lớp vỏ ra và lấy thịt bên trong giống như khi ăn sò. Người bản địa kể rằng, ngày trước ở trên các tàu thuyền đi biển vẫn luôn trữ sẵn hũ cà xỉu xào để ăn chung với cơm nóng cho chắc bụng. Theo thời gian, món ăn dân dã này trở thành đặc sản trứ danh của đất Kiên Giang ngày nay.
Cà xỉu xào là món ăn truyền thống của người dân Kiên Giang
2.3 Gỏi cà xỉu
Bên cạnh gỏi cá trích, gỏi cà xỉu cũng là một món ngon rất nổi tiếng tại Kiên Giang, thường xuyên xuất hiện trong thực đơn của các quán ăn, nhà hàng. Cách chế biến món này cũng giống như gỏi xoài hay gỏi cóc, khá đơn giản chứ không hề cầu kỳ. Cà xỉu muối trước tiên sẽ được chần sơ qua với nước nóng để giảm độ mặn. Trong lúc đó, người đầu bếp sẽ băm xoài thành sợi nhỏ, trộn với rau răm rồi pha thêm nước giấm đường cùng một ít nước mắm để tạo độ đậm đà. Cuối cùng chỉ cần trộn cà xỉu và hỗn hợp xoài băm lại với nhau rồi rắc hành phi, đậu phộng rang vào để tăng thêm hương vị là món gỏi đã hoàn thành. Ngoài ra khi chế biến, một số nơi còn cho thêm củ hành tây thái sợi vào trộn chung với gỏi cà xỉu khiến món ăn càng đậm vị.
Món gỏi cà xỉu đủ vị chua, cay, mặn, ngọt dễ dàng chinh phục khẩu vị của nhiều thực khách
3 Thưởng thức đặc sản cà xỉu ở đâu?
Đến với Kiên Giang, bạn có thể dễ dàng tìm thấy và thưởng thức đặc sản cà xỉu trứ danh tại những khu chợ hay các quán ăn, nhà hàng tại đây. Mỗi món ăn chế biến từ cà xỉu thường có giá thành dao động trong khoảng 30.000 VND – 70.000 VND. Bạn có thể tham khảo một vài địa chỉ bán đặc sản cà xỉu nổi tiếng dưới đây:
– Chợ Cá (Trung tâm thương mại Hà Tiên, thành phố Hà Tiên): Khu chợ này chuyên cung cấp nhiều loại loại hải sản tươi sống ở biển Hà Tiên nên khi tới đây, bạn sẽ được mua đặc sản cà xỉu với mức giá rất hợp lý, hoàn toàn tương xứng với chất lượng.
– Cửa hàng Khô cá Kiên Giang (Khu phố Ba Hòn, huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang): Tại đây, bạn có thể mua các loại mắm cà xỉu với mức giá tham khảo khoảng 100.000 VND/hũ 500g. Ngoài ra cửa hàng còn bán nhiều đặc sản nổi tiếng khác của Kiên Giang để khách thập phương mua về làm quà.
Chợ Cá Kiên Giang là nơi bạn có thể tìm mua đặc sản cà xỉu với mức giá rất hợp lý. Ảnh: Tạp chí Thuỷ sản
4 Kết luận
Mặc dù chẳng phải cao lương mỹ vị nhưng khi đã thưởng thức cà xỉu một lần thì chắc chắn sẽ muốn ăn mãi không thôi. Vậy nên khi có dịp ghé thăm Kiên Giang, hãy nếm thử cà xỉu để cảm nhận trọn vẹn hương vị độc đáo này bạn nhé. Đừng quên đem theo cẩm nang du lịch bên mình vì nơi đây vẫn còn rất nhiều món ăn hấp dẫn không kém đấy.
