Nhắc đến Bắc Ninh, người ta thường nghĩ đến những làn điệu Quan họ ngọt ngào, những làng nghề truyền thống độc đáo và những di tích lịch sử văn hóa giá trị. Trong số đó, Đền Đô là một điểm đến không thể bỏ qua. Nơi đây được mệnh danh là “kinh đô của văn hóa Lý – Trần”, lưu giữ những giá trị lịch sử, văn hóa và tâm linh vô giá.
1 Đôi nét về Đền Đô
– Địa chỉ: Đường Lý Thái Tổ, phường Tân Hồng, thành phố Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh
– Giờ hoạt động: 07:00 – 17:00
– Giá vé: Miễn phí
Đền Đô, tọa lạc tại phường Đình Bảng, thành phố Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh, cách thủ đô Hà Nội khoảng 20km, là một trong những di tích lịch sử – văn hóa quan trọng nhất của Việt Nam. Nơi đây được xây dựng từ đầu thế kỷ 11 để thờ phụng 8 vị vua nhà Lý, những người có công khai quốc, dựng nước và giữ nước.
Toàn cảnh Đền Đô, nơi thời phụng các vị vua thời Lý. Ảnh: VnExpress
Đền Đô được xây dựng vào năm 1030, chỉ sau một năm vua Lý Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư về Đại La (nay là Hà Nội). Theo truyền thuyết, khi vua Lý Thái Tổ về thăm quê hương, người dân đã dựng một ngôi nhà lớn để nghênh tiếp. Sau khi vua băng hà, vua Lý Thái Tông đã cho sửa lại ngôi nhà này thành nơi thờ tự vua cha.
Đền Đô là một trong những công trình kiến trúc thời Lý còn lại nguyên vẹn nhất cho đến ngày nay. Nơi đây thể hiện sự kết hợp hài hòa giữa kiến trúc cung đình và kiến trúc dân gian. Các công trình trong đền được xây dựng bằng gỗ lim và đá ong, với nhiều chi tiết trang trí tinh xảo, thể hiện tài năng của các nghệ nhân thời Lý.
Đền Đô là một trong những công trình kiến trúc thời Lý còn lại nguyên vẹn nhất cho đến ngày nay. Ảnh: VnExpress
Đô có nhiều tác phẩm điêu khắc đá và gỗ tinh xảo, thể hiện đề tài đa dạng như rồng, phượng, hoa sen,… Các tác phẩm điêu khắc này không chỉ có giá trị nghệ thuật cao mà còn phản ánh quan niệm về vũ trụ, cuộc sống và tâm linh của người Việt Nam thời Lý.
Với những giá trị văn hóa và lịch sử to lớn, Đền Đô là một di sản vô cùng quý giá của Việt Nam. Nơi đây không chỉ là điểm đến tâm linh mà còn là điểm tham quan hấp dẫn mà còn giúp bạn hiểu thêm về lịch sử và văn hóa của dân tộc Việt Nam. Nếu có dịp xách vali đến Bắc Ninh du lịch thì đừng quên ghé Đền Đô bạn nhé.
2 Kiến trúc độc đáo của ngôi đền
Đền Đô có diện tích hơn 31.000m², bao gồm hai khu vực chính: nội thành và ngoại thành. Khu nội thành gồm các công trình như: Cổ Pháp điện, nhà Tiền tế, nhà Hậu cung, nhà Mộ bia, nhà Tả vu, nhà Hữu vu. Khu ngoại thành gồm các công trình như: hồ bán nguyệt, nhà Thủy đình, nhà Văn Chỉ, nhà Võ Chỉ.
Cổng Ngũ Long Môn uy nghi với những hình khắc rồng uốn lượn tượng trưng cho sự thịnh vượng của triều Lý. Bước qua cổng là sân đền, nơi đặt lư hương hướng vào nhà Phương Đình – điện thờ vua Lý Thái Tổ. Nơi đây quanh năm nghi ngút khói hương, thể hiện lòng thành kính của người dân đối với vị vua khai sáng triều đại.
Cổng Ngũ Long Môn khắc 5 hình rồng uốn lượn. Ảnh: Báo Thái Bình
Chính điện là nơi uy nghiêm nhất trong đền, thờ 8 vị vua nhà Lý. Bên trong chính điện có bản sao Chiếu dời đô nổi tiếng của vua Lý Thái Tổ, bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của Lý Thường Kiệt và hậu cung là nơi đặt bàn thờ chính của các vị vua.
Ngoài những công trình chính như Cổng Ngũ Long Môn, sân đền, nhà Phương Đình và chính điện, khuôn viên đền Đô còn sở hữu nhiều công trình kiến trúc độc đáo khác, góp phần tạo nên một không gian linh thiêng, uy nghiêm và mang đậm dấu ấn lịch sử.
– Nhà bia đền Cổ Pháp: Nằm phía đông đền, nhà bia là nơi ghi chép lại lịch sử xây dựng và tu sửa đền qua các thời kỳ. Tấm bia đá cao 190cm, rộng 103cm được chạm khắc tinh xảo với hình lưỡng long chầu nguyệt trên trán bia. Nội dung bia do tiến sĩ Phùng Khắc Khoan biên soạn vào năm 1605, ca ngợi công đức của các vị vua nhà Lý và ghi nhận sự kiện nhà Lê Trung Hưng xây dựng lại đền.
Bia đá đền Cổ Pháp. Ảnh: Báo Thái Bình
– Nhà chuyền bồng: Gồm nhà tiền tế, nhà để kiệu thờ và nhà để ngựa thờ, nhà chuyền bồng mang kiến trúc chồng diêm 8 mái, 8 đao cong, thể hiện sự uy nghi và sang trọng. Đây là nơi diễn ra các nghi lễ quan trọng trong các dịp lễ hội, thể hiện lòng thành kính đối với các vị vua nhà Lý.
Bên trong gian giữa nhà chuyền bồng thờ phụng vua Lý Thái Tổ và con trai trưởng vua Lý Thái Tông. Ảnh: VnExpress
– Bức cuốn thư Chiếu dời đô: Nằm bên phải tiền đường, bức cuốn thư Chiếu dời đô bằng gốm Bát Tràng là một trong những điểm nhấn độc đáo của đền Đô. Với kích thước rộng hơn 8m, cao 3,5m, đây là bức cuốn thư Chiếu dời đô lớn nhất Việt Nam. Bức cuốn thư được đắp nổi bằng chữ Hán, ghi chép lại nội dung Chiếu dời đô của vua Lý Thái Tổ, thể hiện tầm nhìn chiến lược và ý chí quyết tâm của vị vua khai sáng triều đại.
Chiếu dời đô của vua Lý Thái Tổ làm bằng gốm xứ bát tràng. Ảnh: VnExpress
– Thủy Đình: Nằm trên hồ bán nguyệt, Thủy Đình là ngôi nhà gỗ lim 5 gian với kiến trúc chồng diêm 8 mái, 8 đao cong. Ngôi nhà được chạm khắc hoa văn tinh xảo, tạo nên vẻ đẹp thanh thoát và nhẹ nhàng. Nơi đây từng là nơi các quan chức triều đình xưa xem biểu diễn rối nước, góp phần tô điểm cho không gian văn hóa của đền Đô.
Thủy Đình nằm trên hồ bán nguyệt, giữa không gian thiên nhiên thanh bình. Ảnh: Báo Thái Bình
Tất cả những yếu tố này tạo nên một không gian linh thiêng, uy nghiêm, thể hiện lòng tôn kính của người dân đối với các vị vua nhà Lý và giá trị văn hóa, lịch sử của dân tộc. Blogdulich.edu.vn cho rằng, đây chính là địa điểm không thể bỏ qua đối với những ai muốn tìm hiểu về lịch sử, văn hóa và kiến trúc Việt Nam.
3 Thời điểm tham quan Đền Đô lý tưởng nhất
Thời điểm lý tưởng nhất để khám phá Đền Đô là vào khoảng thời gian diễn ra Lễ hội Đền Đô, từ ngày 14 đến ngày 16 tháng 3 âm lịch hàng năm. Đây là thời điểm diễn ra nhiều nghi lễ truyền thống đặc sắc như rước kiệu, tế lễ, dâng hương,… thể hiện lòng thành kính và biết ơn đối với các vị vua nhà Lý.
Lễ hội Đền Đô là một trong những lễ hội lớn nhất của tỉnh Bắc Ninh, thu hút đông đảo du khách thập phương đến tham dự. Nếu có dịp đến đây, bạn không chỉ được hòa mình vào không gian linh thiêng, uy nghiêm mà còn có cơ hội được thưởng thức các màn biểu diễn nghệ thuật đặc sắc, trải nghiệm văn hóa địa phương và nếm thử những món ăn đặc sản của vùng đất Kinh Bắc.
Tuy nhiên, bạn cũng có thể đến thăm Đền Đô vào bất kỳ thời điểm nào trong năm. Nơi đây luôn chào đón du khách với cảnh quan thanh bình, không gian linh thiêng và những giá trị văn hóa, lịch sử độc đáo.
Lễ hội Đền Đô diễn ra hằng năm vào các ngày 14, 15, 16 tháng 3 âm lịch. Ảnh: Đại biểu Nhân dân
4 Hướng dẫn di chuyển đến Đền Đô
Có nhiều cách để di chuyển đến Đền Đô:
Xe máy hoặc ô tô
Xuất phát từ Hà Nội, bạn có thể đi theo hai hướng:
– Hướng 1: Cầu Chương Dương – đường Nguyễn Văn Cừ – đường Hà Huy Tập – đường Trần Phú (Từ Sơn). Khi đến Từ Sơn, bạn sẽ thấy biển chỉ dẫn rẽ phải, đi thẳng một đoạn nữa là đến Đền Đô.
– Hướng 2: Cầu Vĩnh Tuy – đường 5 – Quốc lộ 1A – Phủ Chẩn. Tại đây, bạn rẽ trái theo hướng bảng chỉ dẫn để đến Đền Đô.
Xe buýt
Từ Hà Nội: Bạn có thể đi xe buýt số 10, 54, 203 để đến Đền Đô. Các tuyến xe buýt này đều có điểm dừng tại bến xe Từ Sơn. Sau đó, bạn có thể đi xe ôm hoặc taxi để đến Đền Đô (khoảng 5km).
Xe khách
Bạn có thể đi xe khách từ bến xe Gia Lâm (Hà Nội) đến bến xe Từ Sơn. Sau đó, bạn có thể đi xe ôm hoặc taxi để đến Đền Đô.
5 Một số lưu ý khi tham quan Đền Đô
Nên ăn mặc thanh lịch, trang nghiêm khi đến Đền Đô. Ảnh: Báo Tiền phong
Đền Đô là một di tích lịch sử – văn hóa tâm linh quan trọng của Việt Nam, thu hút đông đảo du khách thập phương đến tham quan và cầu nguyện mỗi năm. Để giữ gìn không gian thanh tịnh và trang nghiêm nơi đây, bạn cần lưu ý một số điều sau:
– Nên mặc trang phục lịch sự, kín đáo, dài tay, tránh mặc những bộ đồ ngắn, hở hang, phản cảm.
– Chuẩn bị mâm lễ trước khi đến đền, dâng lễ theo hướng dẫn của người phụ trách trong đền.
– Không rải tiền lẻ hay kẹp tiền vào tay các tượng thờ, nếu muốn công đức, hãy quyên góp vào hòm công đức.
– Không mang theo quá nhiều tài sản có giá trị, cẩn thận va chạm, rơi đồ hay trộm cắp.
– Tắt chuông điện thoại trước khi vào đền.
– Bỏ giày dép ở nơi quy định.
– Hạn chế nói to, làm ồn, ảnh hưởng đến người khác.
– Nên giữ gìn vệ sinh chung, không xả rác bừa bãi.
– Tôn trọng văn hóa địa phương, không có hành động thiếu chuẩn mực.
– Tham gia các nghi lễ truyền thống theo hướng dẫn.
Đền Đô là một điểm đến lý tưởng cho những ai muốn tìm hiểu về lịch sử, văn hóa và tâm linh của Việt Nam. Du lịch Đền Đô, bạn không chỉ được chiêm ngưỡng kiến trúc độc đáo mà còn có cơ hội trải nghiệm những hoạt động văn hóa truyền thống đặc sắc và thưởng thức những món ăn ngon của địa phương. Hãy theo dõi Cẩm nang du lịch Blogdulich.edu.vn để biết thêm nhiều điểm đến đặc sắc khác của Việt Nam và thế giới nhé.
