Vẻ đẹp văn hóa phong kiến Việt Nam ở nhà rường Huế

Nhà rường Huế là một di sản văn hóa phong kiến đặc trưng của Việt Nam, vẫn tỏa sáng và gợi nhớ vẻ đẹp của thời kỳ cổ xưa. Blogdulich.edu.vn sẽ đưa bạn khám phá về những nét đặc trưng của nhà rường Huế thông qua bài viết này, đồng thời giới thiệu những địa điểm du lịch tại Huế mà bạn có thể tham quan để khám phá văn hóa và kiến trúc độc đáo của loại hình nhà này.

1 Nhà rường Huế và những đặc trưng độc đáo

Địa chỉ: 225 Đào Duy Anh, Thuận Lộc, Thành phố Huế, Thừa Thiên Huế

Giờ mở cửa: cả ngày

Liên hệ: 0702 759 530

Nhà rường Huế, được xây dựng với hệ thống cột kèo gỗ, mang trong mình những nét đặc trưng kiến trúc và thiết kế độc đáo. Với mô hình chữ đinh, chữ công, chữ khẩu, nội công ngoại quốc, nhà rường Huế được xây dựng tỉ mỉ với các chi tiết chạm khắc công phu. Mái nhà thấp và độ dốc lớn giúp thoát nước mưa tốt, mang lại cảm giác mát mẻ trong mùa hè và ấm áp vào mùa đông.

Với cấu trúc chắc chắn và tính thẩm mỹ cao, nhà rường Huế được đánh giá là một tác phẩm nghệ thuật kiến trúc độc đáo

2 Lịch sử và phát triển của nhà rường Huế

Nhà rường Huế có nguồn gốc từ thời kỳ vua Minh Mạng vào thế kỷ 19, khi quy định rằng các ngôi nhà xây dựng bên ngoài Đại Nội phải là kiểu nhà rường Huế 1 gian 2 chái và không vượt quá 3 gian 2 chái.

Sau đó, quy định này đã thay đổi và nhà rường Huế được xây dựng quy mô lớn hơn, với độ dốc mái lớn và độ cao thấp. Nhà rường Huế đã trải qua sự phát triển theo thời gian và trở thành biểu tượng kiến trúc độc đáo của Huế.

Nhà rường Huế mang vẻ đẹp văn hoá phong kiến Việt Nam một thời

3 Cấu trúc và kiến trúc của nhà rường Huế

3.1 Cấu trúc nhà rường Huế

Kết cấu của nhà rường Huế được xem là quan trọng nhất chính là bộ giàn trò và bộ khung gỗ. Tổ hợp cột, kèo, xuyên, trến, xà và đòn tay được sắp xếp chặt chẽ để tạo nên một bộ khung vững chắc cho ngôi nhà. Bộ giàn trò thường được đặt lên các tảng đá vuông để thể hiện giá trị của công trình.

Phần nền của nhà rường thường được lát bằng đất sạch kết hợp với vôi và tro để ngăn mối mọt. Hỗn hợp này được xây dựng thành nhiều lớp để tăng tính cứng cáp, không bị nứt. Ngoài ra, kỹ thuật khoan nhồi cọc cũng được sử dụng để gia tăng tính cứng cho phần nền ở các vùng có đất mềm.

Trong thời kỳ triều Nguyễn, việc sử dụng các loại đá thanh và đá cẩm thạch trong việc làm nền nhà là phổ biến trong giai cấp giàu có. Trong khi đó, người thông thường sẽ dùng đá tổ ong hoặc đá từ núi. Lựa chọn các loại vật liệu này có ảnh hưởng lớn đến giá trị của nhà rường.

Kết cấu và chất liệu là hai yếu tố quan trọng trong việc xây dựng nhà rường Huế

3.2 Kiến trúc cung đình Việt được thể hiện rõ nét qua nhà rường Huế

Nhà rường Huế là một kiểu kiến trúc truyền thống tại miền Trung Việt Nam, được xây dựng theo tiêu chuẩn 3 gian 2 chái. Những ngôi nhà này có khoảng 56 cột trung bình, được đặt lên đá để tránh ẩm mốc. Các gian trong nhà được tính bằng số cột và các vách ngăn của hai chái.

Gian giữa: là khu vực quan trọng, do đó hệ thống cửa lớn bao che ba mặt tiền thường được chạm khắc các câu đối, bát bảo và tứ quý mang ý nghĩa may mắn và an lành cho gia đình. Mỗi kèo, đòn và xà trong nhà cũng có các họa tiết chạm khắc tỉ mỉ và tinh xảo.

Mái: không cao để không vượt quá chiều cao của Hiểu Lâm Các – công trình cao nhất trong Đại Nội. Mái có độ dốc lớn giúp tránh mưa bão, điều này khiến kích thước tổng thể của nhà rường Huế thu hẹp đi. Khi số lượng người trong gia đình nhiều, gia chủ phải xây thêm nhà ngang hoặc nhà phụ.

Khi xây dựng nhà rường Huế, người ta sử dụng bốn loại mái: mái ngói liệt, mái ngói âm dương và mái tranh. Dù là loại nào, tất cả đều được lợp rất dày để giữ cho khung nhà vững chắc và đảm bảo tính cách nhiệt.

Mỗi bản vẽ của nhà rường Huế không chỉ gồm phần nhà ở mà còn có khu vực vườn xung quanh. Vườn này được thiết kế công phu để đáp ứng yếu tố thẩm mỹ mà không vi phạm các quy tắc truyền thống. Cây cối trong vườn được sắp xếp theo hướng Đông trồng đào, Tây trồng liễu, trước cây cau và sau cây chuối.

Kiến trúc của nhà rường Huế mang tính chất truyền thống và tỉ mỉ trong từng chi tiết. Kiểu kiến trúc này không chỉ là nơi ở mà còn là biểu hiện của sự tôn kính và lòng thành kính đối với quá khứ

3.3 Công năng – Cách bố trí phòng

Kiến trúc nhà rường Huế thường có ba gian hai chái với cột cái nằm chính giữa nhà, liên kết với các kèo để đỡ khung nhà và mái. Mỗi cột được đặt tên gọi khác nhau.

Nhứt Đông hậu: hai cột trong nằm ở phía Đông được.

Nhứt Tây hậu: hai cột trong ở phía Tây

Nhứt Đông tiền: hai cột ngoài phía Đông

Nhứt Tây tiền: hai cột ngoài ở phía Tây

Cấu trúc này tạo ra ba không gian riêng biệt trong ngôi nhà. Gian giữa của ngôi nhà có diện tích rộng hơn dành cho tiếp khách, thờ tổ tiên và cho nam giới nghỉ ngơi. Hai gian bên có diện tích nhỏ hơn dành cho phụ nữ và trẻ em. Cách bố trí này thể hiện sự coi trọng nam giới so với nữ giới và vai trò quan trọng của đàn ông trong gia đình theo quan niệm xưa.

Trong quan niệm xưa, cách bố trí phòng của nhà rường Huế vẫn còn đậm văn hoá phong kiến trọng nam khinh nữ

4 Làm cách nào để nhận biết kiến trúc nhà rường Huế?

Hiện nay, những mẫu nhà rường đẹp còn lưu giữ chủ yếu được thiết kế dưới những hình thức sau:

Nhà rường Huế ba gian: có ba gian phòng, với phòng chính giữa được sử dụng làm phòng khách và hai gian bên cạnh được tách ra bằng các cột lớn.

Nhà rường Huế ba gian hai chái: là một phiên bản của nhà rường Huế ba gian, với phần chính giữa rộng nhất và hai bên là hai phòng nhỏ (hai chái).

Nhà rường Huế năm gian: có ba gian chính và hai gian phụ ở bên cạnh. Ba gian chính có kết cấu tương đồng với nhà ba gian, chỉ khác ở số lượng cột và diện tích mỗi gia.

Nhà rường Huế năm gian hai chái: là một loại nhà có diện tích rộng thích hợp cho tầng lớp quý tộc. Có ba ngăn trung tâm lớn, trong khi hai ngăn ở bên được ngăn cách bằng các cột. Bên cạnh của ngôi nhà này được tạo thành các vách để sử dụng làm phòng ngủ.

Nhận biết kiến trúc nhà rường Huế thông qua thiết kế và cách bố trí nhà

5 Tham quan nhà rường Huế ở đâu?

Bạn cần biết, nhà rường Huế là một tên gọi kiến trúc nhà ở Huế chứ không phải tên một địa danh cụ thể. Dưới đây là 3 điểm tham quan được Blogdulich.edu.vn gợi ý để bạn có thể tận mắt chiêm ngưỡng kiến trúc đặc biệt này.

5.1 Nhà vườn An Hiên

Địa chỉ: số 58 đường Nguyễn Phúc Nguyên, bên bờ sông Hương, cách chùa Thiên Mụ khoảng 500m.

Nhà vườn An Hiên là một công trình kiến trúc tiêu biểu của nhà rường Huế. Nằm tại số 58 đường Nguyễn Phúc Nguyên, bên bờ sông Hương, cách chùa Thiên Mụ khoảng 500m, nhà vườn An Hiên có diện tích 4.608m2 và được xây dựng theo lối kiến trúc truyền thống của người Huế.

Bên trong nhà vườn An Hiên. Ảnh: Thanh Thủy

5.2 Cafe Vỹ Dạ Xưa – Cafe nhà rường Huế

Địa chỉ: 129 Nguyễn Sinh Cung, TP. Huế

Cafe Vỹ Dạ Xưa thu hút khách bởi vẻ đẹp cổ kính mang nét tinh hoa kiến trúc cung đình xưa của Huế. Quán cafe này được thiết kế theo kiểu nhà rường và được trang trí bằng những chiếc cầu nhỏ, quang gánh, tranh thư pháp và đèn lồng. Đây là nơi lý tưởng để tìm kiếm sự yên bình và thanh tịnh.

Cà phê Vỹ Dạ xưa tái hiện lại hình ảnh nhà rường. Ảnh: Ngọc Anh Nguyễn Lê

5.3 Cafe Nam Giao Hoài Cổ – Cafe nhà rường Huế

Địa chỉ: 321 Điện Biên Phủ, TP. Huế

Cafe Nam Giao Hoài Cổ là một quán cafe mang phong cách nhà rường Huế, mang lại cho du khách không gian hoài niệm về xứ Huế ngày xưa. Với cây xanh và hòn non bộ được trang trí tỉ mỉ, quán cafe này mang đến một không gian thư giãn và gần gũi với thiên nhiên. Tại đây, bạn có thể thưởng thức cà phê và tận hưởng không khí yên bình.

Cafe Nam Giao Hoài Cổ. Ảnh: m.king_pic

6 Kết

Nhà rường Huế không chỉ là một biểu tượng kiến trúc độc đáo của Huế mà còn là một phần quan trọng trong di sản văn hóa phong kiến Việt Nam. Những nét đặc trưng và vẻ đẹp của nhà rường Huế đã tồn tại và gợi nhớ về thời kỳ cổ xưa. Đến Huế, du khách có thể khám phá những công trình kiến trúc độc đáo và thưởng thức không gian yên bình của nhà rường Huế, trải nghiệm văn hóa và lịch sử đặc sắc của cố đô Việt Nam.

Video Ẩm Thực